ประเพณีบูชาเทพทั้ง 8 ทิศ (Astadikpalas-Lokapalas) ของไทยในภาคเหนือ

พิธีบูชาเทพทั้ง 8 ทิศ ของไทยในภาคเหนือ (Astadikpalas-Lokapalas)



Vedic deities


The earliest known texts about the Gods and goddesses of India are the Vedas. The
oldest of them, the Rig-veda, comprises over 1,000 hymns, each addresses a deity. Many of
these early Vedic gods and goddesses relate to specific aspects of the universe or the
elements. Among the most prominent are Agni, god of fire, Surya, god of the sun, Vayu, god
of the wind, Prithvi, goddess of the earth, and Indra, chief of all the Vedic gods, who has a
highly complex and powerful personality.

Lokapala, the guardian of the world, has different uses depending on whether it is
found in a Hindu or Buddhist context.

In Hinduism, Lokapalas refer to the Guardians of the Directions associated with the
four cardinal directions.

In Buddhism, Lokapalas refer to the Four Heavenly Kings, and to other protector
spirits, whereas the Guardians of the Directions are referred to as the 'Dikpalas'. In the
Buddhist faith, the Four Heavenly Kings are four guardian gods, each of whom watches over
one cardinal direction of the world.

2

The Guardians of the Directions are the deities who rule the specific directions of
space according to Hinduism and Vajrayana Buddhism, especially Kalacakra. As a group of
eight deities, they are called Astadikpalas, literally meaning guardians of eight directions.
They are often augmented with two extra deities for the ten directions (the two extra
directions being zenith and nadir), when they are known as the Dasa-dikpalas.

For example; Indra1 is the most prominent of all Vedic gods and occupies the most
important position of the guardian of the Eastern quarter. “Airavatta” is the elephant of
Indra. It is white and has four tusks. Indra has a thunderbolt in his hand and has as his
cognizance the third eyes placed horizontally on his forehead.

Visnudharmottara gives an elaborate description of the four-armed Sakra in which
are not only mentioned his third eyes and the four armed, consort Saci seated on his lap.

Amsumadbhedagama describes the image of Indra in more or less identical terms.
The god has two-armed, his hands carrying either sakti and Ankusa or vajra and ankusa. He
has usually two eyes.

Stone relief in the Paharpur basement illustrates a few of the Dikpalas and one
of them shows two-armed Indra standing, facing east, before his mount holding an
object (a citrus) in his left hand, his right hand being in the Varada pose. He has a jeweled
Kiritamukuta on his head with the halo behind it and the horizontally placed third eye on
the forehead.

The Chidambaram Temple: the four armed figure of Indra seating astride on the
back of his elephant has its front hands in the Varada and Abhaya poses, the back ones
carrying the Ankusa and Vajra.

Kubera2: the lord of the Northern Quarter

Amsumadbhedagama describes the god as two-armed. The hand is being in the
Varada and Abhaya poses (a club also being shown in the left hand) having a sheep for his
mount attended by his consort and the two Nidhis, Sankha and Padma.

Suprabheda lays stress on the terrific features of the two-armed god holding a club
in one of his hand.

Silparatna characterizes him as friend of Hara (Siva), riding a chariot drawn by
men, holding a mace in one of his hands, as pot-bellied and long armed, accompanied by
Astanidhis and Guhyakas on all sides.

ประเพณีไทยภาคเหนือกับพิธีกรรม ขึ้นท้าวทั้ง 4 (Kheun-Thao-Thang-Si Ritual)

 ประเพณีไทยภาคเหนือกับพิธีกรรม ขึ้นท้าวทั้ง 4 ภาคภาษาอังกฤษ บทความนี้เป็นบทความเกี่ยวกับพิธีกรรมทางภาคเหนือ ที่ปฎิบัติสืบต่อกันมาหลายชั่วอายุคน ปัจจุบันก็ยังพอมีให้เห็นบ้าง

Kheun-Thao-Thang-Si Ritual: From Semiology to Buddhist’s belief in Thailand


Mount Meru in Thai is called Sumeru which means the Great and Sacred Mountain.
It is considered to be the center of all the physical, metaphysical and spiritual universes. It is
also the abode of Lord Brahma and the Devas.

Puranic legends describe the Sumeru Mountain and it is mentioned innumerable
times in Hindu lore. It’s describes that Sumeru and the wind god Vayu were good friends.
However, the sage Narada approached Vayu and incited him to humble the Mountain. Vayu
blew with full force for one full year, but Garuda shielded Sumeru Mountain with his wings.
After a year, Garuda took respite for some time. Thus the peak of the Mountain was broken
and it fell into the sea and became the island of Lanka.

According to Hindu concept, Sumeru Mountain is the center of the earth or the
universe. Hindu legend described that Shiva created water with his sweat, constructing
the earth using his scurf. He wished to construct an enormous mountain to be the center
of the earth. So he pulled out his hairpin and stabbed it on the center of the earth and it
became the Sumeru Mountain. Later, his necklaces became the seven ranges of mountains
surrounding the Sumeru Mountain. They were called Satta-bhoribhan-giri, where the Devas
lived.


The Matsya Purana and the Bhagavatra Purana along with some other Hindu texts
consistently give the exorbitant dimension of 84,000 Yojanas to Sumeru Mountain which
translates into 672,000 miles or 1.082 million kilometers.

According to Thai Buddhist concept, Sumeru is the center of a mandala-liked
complex of oceans and mountains. The square base of Sumeru is surrounded by a square
moat-liked ocean, which is surrounded by a ring wall of mountains, which is in turn
surrounded by a sea; each diminishing in width and height from the one closer to Sumeru.
Top of Sumeru constitutes the Tavatimsa Heaven and beneath Sumeru mountain is the land
of the Asuras. It is enclosed by a mountain range with three peaks which supports the base
of Mount Sumeru called the Trikuta range. There are seven surrounding mountain-walls
call Satta-bhoribhan-giri. Inner Universe has the mountain called Himalaya which is a long
range of mountain. Every universe has Sun, Moon, Heaven, Asura-Dvipa, Hell and Maha-
Dvipa, such as Jambudvipa, Utarakurudvipa, Pubhavidheha and Amaragodhayan. In the four
directions of universe there are four oceans; Pita-sakara, yellow water, in the north; Bhalika-
sakara, shiny water, in the west; Khera-sakara, white water, in the east; and, Nila-sakara,
green water, in the south.

Sumeru Mountain has six terraced ledges called Chakamavacara Bhumi. The first
terrace constitutes the "heaven" of the Four Great Kings and is divided into four parts,
facing north, south, east and west. Each section is governed by one of the Four Heavenly
Kings, who faces outward toward the quarter of the world that he supervises. This heaven
call Ca-tu-Maha-ra-ji-ka. That is the place of the Four Heavenly Kings, namely Thao Kuwen,
Thao Virunhok, Thao Thatarot and Thao Virupak. Down the slopes of Sumeru resided the
followers of the Four Heavenly Kings, namely nagas, yaksas, gandharvas, and kumbhandas.
Beneath Sumeru, in the seas around it, is the abode of the Asuras who are at war with the
Tavatimsa gods.

40,000 Yojanas is also the height at which the Sun and Moon circle Sumeru in a
clockwise direction. This rotation explains the alteration of day and night; when the Sun
is north of Sumeru, the shadow of the mountain is cast over the continent of Jambudvīpa,
and it is night there; at the same time it is noon in the opposing northern continent of
Utarakuru, dawn in the eastern continent of Pubhavidheha, and dusk in the western
continent of Amaragodhayan. Half a day later, when the Sun has moved to the south, it
is noon in Jambudvipa, dusk in Pubhavidheha, dawn in Amaragodhayan, and midnight in
Utarakuru.


โปรดติดตามตอนต่อไป

ประเพณีไทยกับการค้นพบจากหลักฐานโบราณคดี

คนสมัยก่อนประวัติศาสตร์เริ่มฝังศพมาตั้งแต่สมัยหินเก่าตอนต้น เฉพาะในประเทศไทย ยังไม่พบหลุมศพคนสมัยหินเก่า ประเพณีการฝังศพสมัยหินเก่าตอนปลายและสมัยหินกลางนั้นไม่ต่างกันมากนัก ศพจะฝังอยู่ในลักษณะคล้ายท่านอน บางศพก็นอนหงายเหยียดท่าตรง บางศพนอนตะแคงเข่างอเกือบถึงคาง ร่างของผู้ตายโดยเฉพาะจะมีแผ่นหินวางป้องกันอยู่ 

นอกจากนี้ยังใส่อาหาร เครื่องมือหรือของอื่น ๆ ลงไปให้ศพด้วยเช่น ดินแดง เปลือกหอย เครื่องรางและเครื่องประดับ เพราะเชื่อว่าผู้ตายจำเป็นต้องใช้สิ่งดังกล่าวระหว่างเดินทางไปยังเมืองผี และเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้กลับมีชีวิตขึ้นอีก ทั้งจะเป็นเครื่องบอกฐานะของตนเมื่อไปถึงยังอีกโลกหนึ่ง

ยุคหินใหม่ ในประเทศไทย คือระหว่าง ๓,๘๗๙ ปี ถึง ๑,๖๓๐ ปี โครงกระดูกพบที่ ตำบลกลางแดด อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ แต่ได้ถูกชาวบ้านเผาทำลาย 

จากการสอบถามทราบว่าพบขวานหิน กำไลหิน หินงบน้ำอ้อย เครื่องปั้นดินเผา ลูกปัดทำด้วยเปลือกหอย และลูกปัดทำด้วยกระดูกสัตว์ปะปนอยู่กับกระดูกคน และที่บ้านนาดี โนนนกทา ตำบลบ้านโคก อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ได้ขุดพบโครงกระดูกคนสมัยหินใหม่ในชั้นดินระดับที่ ๑ 

การฝังศพคนสมัยหินใหม่ที่บ้านนาดีมีดังนี้ คือ ศพนอนหงายเหยียดยาว ฝ่ามืออยู่ข้างตัว เท้าอยู่ใกล้กัน ศีรษะหันไปทางทิศตะวันออก สิ่งที่ฝังร่วมกับศพคือ ลูกปัดรูปแว่นขนาดเล็ก ทำด้วยกระดูก พบที่ข้อศอก ข้อมือ และรอบเอว นอกจากนั้นยังพบลูกปัดหินขัดทำเป็นรูปหลอดใหญ่ ๓ ลูก ส่วนของที่ใส่ลงไปในหลุมมีกะโหลกศีรษะสัตว์ กระดูกสัตว์ท่อนยาว เครื่องปั้นดินเผาที่สมบูรณ์หรือทุบให้แตก ลักษณะของของที่ใส่ลงไปในหลุมและการจัดวางแตกต่างกัน

ประเพณีไทยและคติในเรื่องของการอาบน้ำศพ

คติในเรื่องของการอาบน้ำศพตามประเพณีไทยนั้น กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์เรื่องก่อนประวัติศาสตร์ตอนหนึ่งกล่าวว่า มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ หรือแม้แต่มนุษย์ที่ยังป่าเถื่อนในปัจจุบันนี้
ชอบเอาอะไรทาตัวเป็นเครื่องป้องกันอันตรายทั่วทุกแห่งในที่ที่มีดินแดง

พวกมนุษย์ก่อนสมัยประวัติศาสตร์ชอบเอาดินแดงทาตัว เมื่อดึกดำบรรพ์นั้น ด้วยเหตุว่าโลหิตเป็นกำลังของมนุษย์ ถ้าโลหิตตกย่อมหมดกำลังลง ถ้าโลหิตตกไม่หยุดก็เลยตาย

พิจารณาเห็นว่าโลหิตผิดกับน้ำอื่นด้วยสีแดงจึงเชื่อว่าสีแดงอาจทำให้เกิดกำลัง จึงเอาดินแดงทาตัวเหมือนทายาบำรุงกำลัง

ประเพณีไทยและขั้นตอนต่างๆของพิธีกรรม

ขั้นตอนต่างๆ ของประเพณีไทย พิธีกรรมสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อว่าความตายไม่ใช่จุดสิ้นสุดของชีวิตโดยสมบูรณ์แต่ยังเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพจากโลกที่อยู่อาศัย หรือจากสิ่งที่มีชีวิตไปสู่อีกโลกหนึ่งซึ่งประกอบไปด้วยพิธีกรรมเกี่ยวกับการแยกตัวหรือแยกคนตายออกจากความเป็นคนพิธีกรรมนี้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพ

เช่น การปล่อยให้เน่าเปื่อยหรือการเผาและพิธีการรวมตัวของผู้ตายในโลกใหม่หรือในสภาพใหม่กับบทบาทใหม่ ที่แตกต่างไปจากโลกของคนเป็น

ในการทำพิธีนั้นเพื่อให้ถูกใจผีและด้วยความห่วงใยอาลัยญาติพี่น้องจะจัดหาเสื้อหาและข้าวปลาอาหารไปไว้ที่หลุมฝังศพเพื่อผู้ตายจะได้ใช้และกิน ไม่ขาดแคลนอดอยากเพราะคิดว่าผีก็เหมือนคน ต้องใช้สิ่งของ ต้องกินอาหาร

ถ้าผู้ตายเป็นนักรบญาติพี่น้องจะนำอาวุธที่เคยใช้ไปวางไว้ในหลุมฝังศพด้วยการนำของไปวางไว้ข้าง ๆ ศพก็เป็นคติที่นิยมทำกันในหลายประเทศรวมทั้งการฝังคน ฝังข้าทาสลงไปด้วย

บทความที่เกี่ยวข้อง: ประเพณีไทยและพิธีกรรมความเชื่อในเชิงนิเวศวิทยาวัฒนธรรม

ประเพณีไทย การฝังศพของกลุ่มประเทศลุ่มแม่น้ำโขง

ประเพณีไทย การฝังศพของกลุ่มประเทศลุ่มแม่น้ำโขงสมัยก่อนประวัติศาสตร์และประวัติศาสตร์ตอนต้น
บทนำ
คติ ความเชื่อ พิธีกรรม เกี่ยวกับการตายและประเพณีการฝังศพเดิมเราเชื่อว่าร่างกายคนย่อมมีสิ่งหนึ่งสิงอยู่ เมื่อสิ้นลมหายใจแล้ว แต่สิ่งที่สิงอยู่ในร่างกายยังคงอยู่ไม่ตายไปตามร่างกาย เซอร์เจมส์เฟรเซอกล่าวอธิบายไว้ในหนังสือ The Gloden Bough ว่ามนุษย์สมัยป่าเถื่อนย่อมอธิบายลักษณะแห่งความเป็นไปของธรรมชาติในส่วนที่ไม่มีชีวิตว่ามีอำนาจอะไรอย่างหนึ่งซึ่งมีชีวิตเป็นผู้จัดให้มีขึ้นหรือให้เป็นไปตามนั้น

 เช่นคนเรามีชีวิตและเคลื่อนไหวได้ เพราะมีคนเล็กๆ หรือสัตว์เล็กๆสิงอยู่ในร่างกายคน สัตว์ก็มีสัตว์น้อยๆ อยู่ในตน คนก็มีคนน้อย ๆอยู่ในตน เรียกกันว่าวิญญาณ

วิญญาณทำให้สิ่งมีชีวิตกระดุกกระดิกได้ ถ้าคนเรานอนหลับหรือตายไป วิญญาณก็จะออกจากร่างชั่วคราว แต่ถ้าตายไปก็จะออกจากร่างกายไปอย่างเด็ดขาด


คติความเชื่อในเรื่องของความตายมีมากมายหลายรูปแบบแต่ละชุมชนก็แตกต่างกันในรายละเอียดแต่มีประเด็นหลักที่น่าจะมาจากแนวคิดเดียวกันคือ ความหวาดกลัววิญญาณหรือผีของผู้ตาย

ปรานี วงษ์เทศ กล่าวไว้ว่า เมื่อผู้ตายตายไปจะเปลี่ยนสภาพเป็นวิญญาณที่ดุร้ายและอาจนำอันตรายมาสู่คนได้ จึงจำเป็นต้องมีประเพณีและพิธีกรรมขึ้น เช่นมัดตราสังข์ของไทย เป็นต้น